Popularne mantry i modlitwy

Wszystkie przedstawione tutaj utwory znalazły się na płycie CD pt. Prayers for the Day, na której śpiewane są przez Carlę Pitarelli. W 2002 r. polska Organizacja Sathya Sai planowała wydać tę płytę wraz z dołączonym spolszczonym tekstem sanskryckim i objaśnieniami. Poniższe opracowanie zostało wykonane właśnie w tym celu, ale ponieważ płyta nie ukazała się a niektóre utwory są często śpiewane, udostępniam je w tej formie w nadziei, że materiał ten przyczyni się do lepszego ich rozumienia i dalszego popularyzowania. Są tutaj omówione wszystkie utwory z wyjątkiem dwóch (które opracowywał ktoś inny): 6-tego – Brahmarpanam i 11-tego – rozdział XII łatwo dostępnej w Polsce słynnej Bhagawad Gity. Zarówno sanskrycki tekst, jak też jego interpretacja oraz dodatkowe objaśnienia zostały oparte o rozmaite źródła (głównie internetowe), a w przypadkach rozbieżności w pisowni, decydowało brzmienie zapisu dźwiękowego na CD.

Spis utworów
1) Omkaram bindu
2) Śloka do Ganeśy
3) Guru Brahma
4) Mantra Sai-Gajatri
5) Om Trajambakam
  7) Modlitwa wieczorna
  8) Omkar
  9) Suprabhatam Sathya Sai
10) Mantra Gajatri
12) Loka samasta


1) Omkaram bindu

 Omkaram bindu sanjuktam
Nitjam dhjajanti joginah
Kamadam mokszadam ćaiwa
Omkaraja namo namah

Treść:
 Z bindu jest stowarzyszona (sanjuktam) święta sylaba Om,
o której zawsze (nitjam) medytują (dhjajanti) jogini.
Pragniemy (kamadam) wyzwolenia (mokszadam) i (ća) dlatego (iwa)
Omkarowi oddajemy pokłony (namo namah).

Znaczenie:
Omkar jest najświętszym słowem Hindusów. Jest dla nich synonimem Najwyższego Boga, tak osobowego, jak bezpostaciowego. Jest on więc wszechobejmującym symbolem Imienia Boga. Ten pierwotny dźwięk, pranawa, uznawany jest jednocześnie za mahamantrę, najlepszy dla człowieka środek do realizacji Boga.

Powiedziane jest, że na bezczasowym początku istniał jedynie Brahman. Był to stan Najwyższej Ciszy. Z tej Najwyższej Ciszy wyłonił się Nada Brahman (nada znaczy potężny głos), dźwiękowy aspekt i wyraz Boga. Był to ów Pierwotny Dźwięk czyli Omkar. Z Pierwotnego Dźwięku powstało całe materialne stworzenie. Dźwięk ten, pranawa, ciągle przenika stworzenie i jest pierwiastkiem czy podstawą wszelkiego życia (prana + wa = to co przenika życie).

Nigdzie na świecie nie ma innego świętego symbolu o tak przeogromnym znaczeniu, jakie w praktyce ma ta wedyjska mantra. Cała bogata historia tej sylaby zawarta jest w objawieniach Wed i przekazach upaniszad. W jednym z wedyjskich wersetów czytamy (dosłownie):

Pradźapati (Pan Stworzenia) wai (zaprawdę) idam agra (na początku) asit (był),
Tasja (Jego) Wak (Słowo) dwitija (wtóre = u Niego) asit (było),
Wag (Słowo) wai (zaprawdę) paramam (najwyższym) Brahma (Bogiem).

Łatwo dostrzec w tej deklaracji bliskie podobieństwo do biblijnego "Na początku było Słowo ...", ale także nietrudno skojarzyć AUM (czyli Om) z chrześcijańskim amen lub muzułmańskim amin.

W tekście śpiewanej śloki bindu (plamka nakładana na czole między brwiami) symbolizuje związek oddzielnej dźiwatmy (człowieka) z nieprzejawionym uniwersalnym Brahmanem, Paramatmą, reprezentowanym przez Om. Jogini medytują o tym świętym związku. Dążąc do ostatecznego celu ludzkiego życia, wyzwolenia, oddajemy cześć Bogu w postaci Omkaru.

 

2) Śloka do Ganeśy

Om (Om, Om)
Wakratunda mahakaja
Surja kotih samaprabha
Nirwighnam kuru me Dewa
Sarwa karjiszu sarwada

Treść:
O Panie o wygiętej trąbie (wakratunda), potężnym ciele (mahakaja),
Ty o blasku (prabha) równym (sama) milionom (kotih) słońc (surja),
Proszę Cię Boże (Dewa), zawsze (sarwada) usuwaj przeszkody (nirwighnam kuru)
wszystkich (sarwa) mych (me) działań (karjiszu).

Znaczenie:
Niezwykle popularny w dzisiejszych Indiach słoniogłowy Ganeśa, nazywany też Ganapatim (władcą ganów) albo Wighnadźitem (pogromcą przeszkód) bądź Wighneśwarą (panem przeszkód), jest synem Śiwy. W tej śloce zwracamy się do Ganeśy jako Pana Przeszkód prosząc o usuwanie wszelkich trudności we wszystkich naszych dobrych przedsięwzięciach.

 

3) Guru Brahma

Om (Om, Om)
Guruh Brahma guruh Wisznu
Guruh dewo Maheśwara
Guruh sakszat Parabrahma
Tasmai Śri Gurawe namah(a)

Treść:
Guru jest samym Brahmą, jest Wisznu,
Jest też boskim (dewo) Śiwą (Maheśwarą),
Guru jest wprost (sakszat) Parabrahmanem,
Temu (tasmai) Śri Guru pokłon (namaha).

Znaczenie:
Guru, duchowy nauczyciel jest dla ucznia Bogiem, dlatego guru należy oddawać cześć niczym Bogu.

 

4) Mantra Sai-Gajatri

Om Sajiśwaraja widmahe
Satjadewaja dhimahi
Thannah sarwah praćodajat

Treść:
Wiemy (widmahe), że Sai jest Bogiem (Iśwaraja).
Medytujmy (dhimahi) nad Bogiem (Dewa) Prawdy (Satja).
Tego, który dla nas (tannah) jest wszystkim (sarwah)
prosimy o inspirację (praćodajat).

Znaczenie:
Sai jest inkarnacją Najwyższego Boga. Medytujemy nad tym Bogiem Prawdy. Modlimy się, aby On, ta wszechwiedząca, wszechmocna i wszechobecna Boska Osoba, zniszczył nasze ego i ignorancję oraz poprowadził nas ku dobrym czynom.

Mantra ta została objawiona w wigilię Bożego Narodzenia 1977 r. w aśramie Brindawan w obecności Bhagawana. Najlepiej recytować ją po przebudzeniu, rano między godz. 4 i 10. Recytacji może towarzyszyć wizualizacja postaci Sathya Sai w sercu pięciotwarzowej Weda Mata Gajatri, której figura stoi w Prasanthi Nilayam.

 

5) Om Trajambakam

Om Trajambakam jadźamahe
Sugandhim puszti wardhanam
Urwarukamiwa bandhanat
Mritjor mokszijam amritat

Treść:
O trójoki Śiwo (Trajambakam) oddaję Ci cześć (jadźamahe).
O Słodki (Sugandhim), który darzysz (puszti) dostatkiem (wardhanam),
uwolnij mnie (mokszija) z więzów (bandhanat)
śmierci (mritjor) do stanu nieśmiertelności (amritat)
tak jak (iwa) urwarukam (rodzaj ogórka) odrywa się od rozłogów.

Znaczenie:
Oddaję Ci cześć, o słodki Panie nieprzejawionej wizji (tj. trójoki Panie Śiwo). O Ty, który darzysz wszystkich dostatkiem, wyrwij mnie z więzów śmierci niczym urwarukam od rozłogów.

Imię Śiwa symbolizuje pomyślność. Trójokiego nazywa się także Śankarą, co znaczy dobroczyńca. Dobry Pan Śiwa wykorzenia grzech i strach, i jest dawcą doczesnego szczęścia oraz wspiera dobro i pomyślność.

Mantrę tę (pochodzącą z Śukla Jadźurweda Sanhity) recytujemy regularnie dla ochrony i pokoju.

 

7) Modlitwa wieczorna

Kara ćarana kritam wak kajadźam karmadźamwa
Śrawana najanadźamwa manasamwa aparadham
Wihitam awihitamwa sarwam etat kszamaswa
Dźaja dźaja karunabdhe Śri Mahadewa Szambo
Śri Sai Natha Szambo.

Treść:
O Szambu (Śiwo), Łaskawy (Śri) Wielki Boże (Mahadewo) ulituj się
nade mną i wybacz (kszamaswa) wszystkie (sarwam) te (etat)
błędy popełnione (kritam) nieświadomie (awihitam)
lub (wa) świadomie (wihitam), dokonane (karmadźamwa)
ciałem (kaja), ręką (kara), nogą (ćarana) lub słowem (wak),
bądź (wa) poprzez uszy (śrawana) i oczy (najanadźam)
albo (wa) przez błądzenie (aparadham) umysłu (manasam).
Chwała (dźaja) Tobie, o Promienny (Śri) Panie (Natha) Sai,
oceanie (abdhe) miłosierdzia (karuna).

Znaczenie:
Zwracamy się do Boga o wybaczenie potknięć, jakie mogły się nam zdarzyć w ciągu dnia, odwołując się do Jego niewyczerpanej dobroci oraz wysławiając Jego wspaniałość. Modlitwę tę należy odmawiać lub śpiewać przed ułożeniem się do snu.

Istnieje też angielska odmiana tej modlitwy, której treść jest następująca: O Panie, skończyły się moje zadania tego dnia, których ciężar dziś rano złożyłem na Twoje barki. To Ty sprawiłeś, że chodziłem, mówiłem, myślałem i działałem. Składam więc u Twoich stóp wszystkie moje słowa, myśli i uczynki. Skończyły się moje obowiązki, teraz przyjmij mnie. Wracam do Ciebie.

 

8) Omkar

Om   (intonowane 21 razy)
Śanti, śanti, śanti

Treść:
Pranawa, pierwotny dźwięk Om (AUM).
Pokój (śanti), pokój, pokój.

Znaczenie:

Pranawa (Om) jest dźwiękiem pierwotnym, z którego wszystkie inne biorą początek. Jest to głos najwyższego uniwersalnego bytu nazywanego Brahmanem. Święta sylaba Om jest więc dźwiękowym symbolem Boga. Pewna mantra w Jadźurwedzie tak ją przedstawia: "O człowiecze, Ja, świetlany obrońca, ochraniam podstawę odwiecznej przyczyny – materię. Duch mieszkający tam w słońcu to Ja. Jestem
rozległy jak atmosfera, niedościgły w zasługach, czynach i naturze. Om Mi na imię."

W Prasanthi Nilayam, aśramie Sathya Sai Baby, recytacja Omkaru należy do codziennej praktyki. Odbywa się ona wcześnie z rana. Wprawdzie liczba powtórzeń nie jest najważniejsza, ale praktykowane 21 intonacji można z pożytkiem połączyć z oczyszczaniem kolejnych 20 narządów i innych składników ludzkiej istoty zamykając ostatnim Om przygotowującym nas jako całość na połączenie z najwyższym Absolutem, na samorealizację.

Wspomniane składniki to: narządy działania (1. struny głosowe, 2. ręce, 3. stopy, 4. narządy wydalnicze i 5. narządy rozrodcze), organy zmysłów (6. oko, 7. ucho, 8. nos, 9. język i 10. skóra), prądy życiowe ciała (11. prana, 12. apana, 13. wjana, 14. samana i 15. udana) oraz powłoki (16. materialna, 17. prądów życiowych, 18. mentalno-emocjonalna, 19. intelektu i 20. błogości).

Omkar kończy się trzykrotnym odśpiewaniem słowa śanti (pokój) w celu dalszego oczyszczenia (1) ciała, (2) umysłu i (3) duszy.

Praktykowanie recytacji pranawy sprawia, że uspokajamy się i przyśpieszamy spływanie Łaski.

 

9) Suprabhatam Sathya Sai

Om, Om, Om
1.
Iśwaramba sutah Śriman
Purwa sandhja prawartate
Uttiszta Sathya Saisza
Kartawjam dajwam ahnikam
2.
Uttisztottiszta Partisza
Uttiszta dźagatipate
Uttiszta karunapurna
Loka mangala siddhaje
3.
Ćitrawati tata wiśala suśanta soudhe
Tisztanti sewaka dźana sthawa darśan artham
Aditja kantir anubhati samasta lokan
Śri Sathya Sai Bhagawan tawa suprabhatam
4.
Twan nama kirtana rata stawa diwja nama
Gajanti bhakti rasa pana praruszta ćittah
Datum kripa sahita darśana maśu tebhjaha
Śri Sathya Sai Bhagawan tawa suprabhatam
5.
Adaja diwja kusumani mano harani
Śri pada pudźana widhim bhawadanghri mule
Kartum mahot sukataja prawiśanti bhaktah
Śri Sathya Sai Bhagawan tawa suprabhatam
6.
Deśantaragata budhastawa diwjamurtim
Sandarśana abhirati sanjuta ćitta writja
Wedokta mantra pathanena lasantja dźasram
Śri Sathya Sai Bhagawan tawa suprabhatam
7.
Śrutwa tawadbhuta ćaritram akhanda kirtim
Wjaptam digantara wiśala dharatalesmin
Dźidźńjasu loka upatistati ća aśramesmin
Śri Sathya Sai Bhagawan tawa suprabhatam
8.
Sita sati sama wiśuddha hridambu dźatah
Bahwanganah kara grahita supuśpa haraha
Stunwanti diwjanutibhih phanibhuszanam twam
Śri Sathya Sai Bhagawan tawa suprabhatam
9.
Suprabhatam idam punjam je pathanti dine dine
Tej wiśanti paran dhama dźńana widźńana śobhitah
10.
Mangalam Gurudewaja mangalam dźńana dajine
Mangalam Partiwasaja mangalam Sathya Saine

Znaczenie:
1. O synu Iśwarammy, o Wspaniały! Na wschodzie już świta. Codzienne obowiązki boskości, które podjąłeś, trzeba wypełnić, dlatego obudź się już, o Panie Sathya Sai!
2. Zbudź się, zbudź, o Panie (Putta)Parthi! O Panie całego wszechświata i ludzkości! Zbudź się, o miłosierny Panie, by świat dostąpił pomyślności, szczęścia, dostatku i błogosławieństw.
3. Nad brzegiem Ćitrawati, w obszernym miejscu pełnym błogości i pokoju, niecierpliwie czekają na Twój darśan ci, co pragną Ci służyć. Promienie słońca rozjaśniają świat. Ten piękny świt od Ciebie, o Panie Sathya Sai.
4. Wielbiciele pochłonięci wyśpiewywaniem Twojej chwały radują się, gdy kosztują nektaru oddania. Bądź tak dobry i okaż swoją Łaskę darząc ich swym darśanem. Ten piękny świt od Ciebie, o Panie Sathya Sai.
5. Przynosząc święte kwiaty o urzekających barwach i zapachu w celu czczenia Twoich Lotosowych Stóp w sposób nakazany przez pisma święte, Twoi wielbiciele przychodzą z wielką tęsknotą i żarliwością. Ten piękny świt od Ciebie, o Panie Sathya Sai.
6. Mądrzy ludzie z odległych krajów, pchani pragnieniem Twego darśanu, przybyli tu i z zachwytem nieustannie recytują wedyjskie mantry. Ten piękny świt od Ciebie, o Panie Sathya Sai.
7. Usłyszawszy cudowne o Tobie opowieści i kierowani rozgłosem, jaki sięga najdalszych horyzontów, gorliwi poszukiwacze Rzeczywistości przybyli tutaj i czekają. Ten piękny świt od Ciebie, o Panie Sathya Sai.
8. Wielbicielki, których serca są wolne od światowych więzów niczym płatki lotosu (co woda ich się nie ima), które w cnotach i pobożności są jak Sita, świętymi hymnami wyśpiewują Twoją chwałę – chwałę Pana Śiwy z szyją wężem przystrojoną – w rękach nosząc śliczne girlandy kwiatów. Ten piękny świt od Ciebie, o Panie Sathya Sai.
9. Ten kto codziennie recytuje ten poranny hymn na przebudzenie dostąpi stanu najwyższej inteligencji i mądrości.
10. Niech nam błogosławi boski Guru, Ten co darzy mądrością; niech nam błogosławi Pan z Parthi, Sathya Sai.

 

10) Mantra Gajatri

Om bhur bhuwa swaha
Tat sawitur warenjam
Bhargo dewasja dhimahi
Dijo jonah praćodajat

Treść:
Medytujemy (dimahi) o duchowym świetle (bhargo) tej godnej czci (warenjam) boskiej rzeczywistości (dewasja), źródle (sawitur) fizycznej (bhur), astralnej (bhuwa) i niebiańskiej (swaha) sfery egzystencji. Niech ta (tat) boskość oświeci (praćodajat) nasz (jo nah) intelekt (dijo).

Znaczenie:
Gajatri to uniwersalna modlitwa, którą mogą z pożytkiem (duchowym i materialnym) powtarzać wszyscy ludzie niezależnie od epoki, płci, wieku czy części świata. Wedy informują, że gdy Pan Mahawisznu postanowił stworzyć świat, wówczas z Jego twarzy wyłoniła się mantra Gajatri. Występuje ona w trzeciej mandali Rigwedy. Ponieważ Wedy są odwieczne, taką jest również Gajatri. Odkrycie mantry przypisuje się mędrcowi Wiśwamitrze. Treść mantry Gajatri można wyrazić na wiele sposobów. Wyżej podaliśmy jeden z nich. Słowo 'GAJA-TRI-I' wywodzi się od 'GAJAntam TRIjate Iti', co znaczy: tym, co ochrania recytującego, jest TO (czyli ta właśnie mantra), dlatego nie ma go w treści mantry.

Analizy skuteczności mantry wskazują, że korzyści płynące z jej recytowania, tak jak się to robi w dźapie, są dziesięciokrotnie większe niż przy śpiewaniu lub zwykłym mówieniu. Bezgłośna recytacja z poruszaniem ustami jest jeszcze skuteczniejsza, zaś największe korzyści zyskujemy z mentalnego jej powtarzania (mówi się, że tysiąc razy większe niż na głos!). W tym względzie ważne jest również miejsce: lepiej recytować nad rzeką niż w domu, jeszcze lepiej w miejscu hodowli krów, a najlepiej tam, gdzie przeprowadza się obrządek Agnihotry i w innych świętych miejscach oraz tam, gdzie mędrcy zdobywali mądrość. Najlepszą porą recytacji jest świt, kiedy to możemy liczyć na łaskę mądrości ze strony bogini Saraswati. Śri Baba zaleca jednak powtarzać ją także w południe i o zmierzchu. Powinno się ją też recytować w rozmaitych innych porach (włącznie z nocą) i sytuacjach (np. każdorazowo przed jedzeniem).
Na pytanie, czy niepoprawna recytacja może zaszkodzić wielbicielowi, Swami odpowiada: "Tak, ma wtedy odwrotny skutek, zaciemnia umysł, ale jeśli recytujemy z Miłością, Bóg to przyjmuje". Bhagawan Baba poleca trzy-, dziewięcio- lub jedenastokrotne powtarzanie mantry przed posiłkiem. Tradycyjnie wymaga się 108-krotnego powtarzania, ale w zasadzie nie ma ścisłych ograniczeń co do liczby, gdyż konieczność liczenia rozpraszałaby umysł.

 

12) Loka samasta

Loka samasta sukhino bhawantu   (3x)
Om śanti śanti śanti

Treść:
Niech światy (loka) istnieją (bhawantu) tak samo (samasta) szczęśliwe (sukhino).

Znaczenie:
W czasach wedyjskich na zakończenie wszystkich religijnych obrządków wypowiadano następujące błogosławieństwo (tzw. śantistawę): "Niechaj królowi, który sprawiedliwie rządzi krajem, dopisuje zdrowie i pomyślność. Niechaj dobrze wiedzie się krowom oraz braminom i niech ludzie całego świata będą szczęśliwi."

Ostatnia część tej modlitwy to Loka samasta, którą śpiewamy dla dobra wszystkich ludzi, gdyż, jak często podkreśla Bhagawan Śri Sathya Sai Baba, jest to wyrażanie ekspansywnej miłości wykraczającej poza krąg osób najbliższych i sięgającej aż do innych światów. Ponadto, nikt nie może żyć pełnią szczęścia, gdy inni cierpią. Szczęśliwi ludzie całego świata, to obiecany nam Złoty Wiek, dlatego prosimy, wznosimy modły o to, by dobry Sai ulitował się nad umęczonym ludem i jak najprędzej sprawił, że każdy człowiek bez wyjątku będzie szczęśliwy!

[Oprac. KMB, 2002.04.22, ostatnia modyf. 2006.04.26]